Bóle kolana mogą być o różnym charakterze i w zależności od miejsca występowania często oznaczają różne patologie. Problemy te mogą wytworzyć się w wyniku wielu czynników takich, jak: przeciążenia, nieopracowane urazy z przeszłości, zaburzenie wzorca chodu, a w skrajnych przypadkach ból kolan może nawet oznaczać zaburzenia funkcji nerek. Każdy ból na pierwszy rzut oka bywa podobny, ale jednak ma inną charakterystykę, inną przyczynę oraz objawy. Zanim przejdziemy do opisu i charakterystyki, chcę zaznaczyć, iż są one bardzo ogólne i zanim postawimy diagnozę, należy poddać się dokładnej diagnostyce.
1. Ból pod rzepką:
Najczęstszym w tym obszarze rodzajem problemu jest kolano skoczka. Jest to nic innego jak tendinopatia więzadła rzepki. Powstaje na skutek przeciążeń w tym obszarze. Potwierdzenie tej diagnozy można często poprzeć badaniem USG lub rezonansem magnetycznym. Z początku objawami tego problemu jest ból w dolnej części rzepki, pojawiający się na samym początku lub po intensywnym treningu. Jeśli nie leczymy tej kontuzji, to ból coraz mocniej daje o sobie znać. Oprócz treningów zaczyna towarzyszyć w każdych czynnościach życia codziennego takich jak: schodzenie ze schodów czy siadaniu na krześle.
Równie popularnym zaburzeniem w tym obszarze jest jałowa martwica guzowatości kości piszczelowej (tzw. Osgood-Schlatter), której towarzyszy ból (i często zmiana kostna) w obszarze przyczepu więzadła rzepki do kości piszczelowej. Znajduje się on w górnej części piszczeli, poniżej rzepki. Dotyka najczęściej nastolatków i często koreluje z intensywnym uprawianiem sportu. Charakteryzuje się bólem o charakterze tępym, który pojawia się w trakcie oraz po aktywności fizycznej.
2. Ból nad rzepką
Bóle w tym obszarze mogą sugerować konflikt rzepkowo-udowy. Konflikt ten polega na zbyt wysokim ustawieniu rzepki, przez co kość udowa spotyka się z rzepką w niefizjologicznym dla niej obszarze. Objawami są najczęściej trzaski lub chrzęszczenie/strzelanie w obszarze rzepki, często połączone z bólem. W zależności od zaawansowania ból może być kłujący przy specyficznych ruchach lub tępy i rozlany podczas aktywności fizycznej. W dłuższej perspektywie czasu taka dysfunkcja może prowadzić do zmian zwyrodnieniowych stawu rzepkowo-udowego.
Inną dysfunkcją w tym obszarze może być tendinopatia mięśnia czworogłowego uda, której objawy są podobne do objawów kolana skoczka. Jednak tym razem ból pojawia się na górnej krawędzi rzepki zamiast na dolnej.
3. Obszar po wewnętrznej stronie kolana
Może oznaczać wiele problemów, między innymi:
Uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej, które w zależności od rodzaju uszkodzenia może dawać objawy tępego bólu lub ucisku w przyśrodkowym przedziale kolana (najczęściej po dłuższej aktywności fizycznej). W zaawansowanym stadium daje ból kłujący, często połączony z uczuciem przeskakiwania lub blokowania kolana. Częstym objawem jest brak możliwości siadania na piętach lub chodzenia w potocznie zwanych „kuckach”.
Uraz więzadła pobocznego piszczelowego stawu kolanowego daje najczęściej rwący, bardzo silny ból połączony z brakiem możliwości pełnego wyprostu i zgięcia kolana. Jak sama nazwa wskazuje, przyczyną bólu jest nagły uraz, więc ciężko go przeoczyć.
Zapalenie gęsiej stopki – jest to problem bólowy w miejscu przyczepu tzw. gęsiej stopki. Gęsią stopką nazywamy miejsce, gdzie przyczepiają się 3 mięśnie uda: smukły, półścięgnisty oraz krawiecki. Częstą przyczyną stanu zapalnego tego obszaru jest zbyt intensywna progresja treningu lub zły dobór obciążeń. Ból zazwyczaj jest umiarkowanej intensywności, nasila się podczas aktywności fizycznej, może występować poranna sztywność kolana oraz miejscowa opuchlizna.
4. Obszar po zewnętrznej stronie kolana
W tym obszarze najczęściej występującym problemem jest tzw. kolano biegacza czy inaczej nazywany zespół pasma biodrowo-piszczelowego. Objawia się bólem po bocznej stronie kolana, często opisywany jako ‘uczucie paska’ wzdłuż bocznej części uda. Dochodzi do stanu zapalnego, więc może również wystąpić miejscowa opuchlizna tego obszaru. Najczęściej dotyka sportowców oraz osób aktywnych fizycznie – w głównej mierze biegaczy i kolarzy. Czynnikami ryzyka są tu słaba stabilizacja miednicy, błędy treningowe, zaniedbanie regeneracji czy inne procesy zapalne aktualnie obecne w organizmie.
5. Ostatnim obszarem jest obszar rzepki samej w sobie.
Tutaj najczęstszym problemem jest zapalenie kaletki przedrzepkowej, która jak sama nazwa wskazuje – znajduje się przed rzepką. Często zostaje podrażniona w wyniku bezpośredniego urazu, np. upadku bezpośrednio na rzepkę (co często może się wiązać z poważniejszym urazem, jakim jest złamanie rzepki). Najcięższym objawem jest duża opuchlizna oraz ból pojawiający się zwłaszcza przy próbie klęknięcia na kolano.
Oczywiście patologii związanych ze stawem kolanowym jest znacznie więcej, jednak w tym artykule przybliżone zostały te najczęściej pokazujące się w naszym gabinecie.
